Norweskie prawo, które reguluje księgowość firm
Norweskie firmy w celu ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w firmie nie mają obowiązku korzystania z usług zewnętrznej księgowości (dowiedz się więcej), ani tym bardziej zatrudniania księgowego na etacie. Jeżeli przedsiębiorca potrafi prawidłowo poprowadzić księgowość firmy w Norwegii – wolno mu to robić samodzielnie. Może się to jednak wiązać z wieloma błędami w rachunkach i niedopilnowaniem obowiązujących terminów. W efekcie doprowadzi to do częstszych kontroli z urzędu skarbowego, niż gdyby właściciel firmy zlecił prowadzenie rachunków doświadczonej księgowej.
Podmioty objęte obowiązkiem prowadzenia ewidencji wszystkich transakcji firmowych na kontach księgowych (bokføringsplikt), jak i te podlegające wyjątkom, powinny w każdym roku rachunkowym złożyć zeznanie roczne. Oznacza to, że wszystkie transakcje mające znaczenie dla dochodów i kosztów podmiotu objętego obowiązkiem prowadzenia ksiąg rachunkowych, najlepiej rejestrować w programie księgowym.
Zasady prowadzenia księgowości w Norwegii regulują dwie ustawy:
Nakazują one prowadzić rachunkowość zgodnie z obowiązującymi przepisami, podkreślając, że wszystkie transakcje dokonywane w obrębie działalności firmy, mają znaczenie i powinny być rejestrowane. Ustawy regulują także kwestie związane z wyceną, rachunkiem zysków i strat oraz bilansem.
Służy to temu, aby urząd podatkowy mógł bez problemu dokonać kontroli kosztów i zastosowanych w firmie odliczeń. Księgowy odpowiada także za prawidłową archiwizację dokumentów.
Na czym polega obowiązek składania zeznania podatkowego?
Taki obowiązek posiadają wszystkie podmioty gospodarcze prowadzące działalność w Norwegii. Muszą one wysłać zeznanie podatkowe do Urzędu Skarbowego do 31 maja za poprzedni rok rozliczeniowy. Poprzez portal Altinn.no firmy muszą do tego dnia wysłać do urzędu informację o dochodach przedsiębiorstwa (Skattemelding). Spółki oraz filie firm zagranicznych w Norwegii (NUF) mają obowiązek składania dodatkowych raportów rocznych. Na podstawie tych danych urząd w ciągu kilku miesięcy (najpóźniej do października) wysyła podatnikowi Skatteoppgjør, w którym wyliczony jest podatek do zwrotu lub do zapłaty za poprzedni rok.
Obowiązek audytu
Norweska Ustawa o biegłych rewidentach (Revisorloven) określa, które firmy mają obowiązek kontroli zewnętrznej sprawozdań rocznych. Oznacza on sprawdzenie bilansu oraz rocznych sprawozdań z działalności gospodarczej przez biegłego rewidenta.
AS
Wszystkie firmy AS podlegają obowiązkowi audytu.
ENK
NUF
Filie zagranicznych firm w Norwegii (NUF) płacące podatek dochodowy w Norwegii mają obowiązek posiadania norweskiego rewidenta jeśli ich obroty są wyższe niż 5 mln kr (dowiedz się więcej).
Zaliczki na podatek dochodowy pracowników
Wewnętrzne prawo podatkowe w Norwegii nakłada na wszystkie osoby wykonujące w Norwegii pracę obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy w systemie norweskim.
Pensja powinna być naliczana w systemie umożliwiającym comiesięczne wysyłanie raportu A-melding.
Ustawa o unikaniu podwójnego opodatkowania
Pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Norwegii została podpisana Konwencja w dniu 9.09.2009 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu uzyskanych w Norwegii a także opodatkowania dochodów uzyskiwanych w Polsce przez podmioty norweskie. Oznacza to w praktyce, że:
Ustalenie statusu rezydenta w praktyce jest rozwiązywane jako pobyt minimum 183 dni w roku kalendarzowym, ale umowa mówi także o tym, że „…osoba taka ma tutaj centrum życia i interesów”. Można zatem wykazać że jest się rezydentem mimo krótszego pobytu, o ile ma się w danym kraju konto, firmę, mieszkanie itd.
Tak więc Polacy pracujący w Norwegii, których dochód został już opodatkowany w tym kraju, nie będą musieli płacić podatku dochodowego w Polsce. Według norweskiego prawa, dochód za prace wykonywane w Norwegii opodatkowany jest w Norwegii, dlatego od zagranicznych firm wymaga się opłacania zaliczek na podatek w tym kraju. Przy zakładaniu działalności gospodarczej w Norwegii warto pomyśleć o odpowiedniej formie organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa, ponieważ kwestie związane z obowiązkami podatkowymi i sprawozdawczymi są dosyć skomplikowane. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości – warto skontaktować się z doświadczonym biurem księgowym.
Porównanie księgowości firmy jednoosobowej, Spółki AS i NUF
- Księgowość jest mniej skomplikowana niż innych rodzajów działalność, niemniej jednak wymaga znajomości ustaw o rachunkowości i umiejętności księgowych.
- Plan kont zawiera konto 2060 – Privatuttak, czyli wydatki prywatne – jedną z zalet firmy jednoosobowej jest wypłacanie środków z konta firmowego na potrzeby prywatne. Tak więc właściciel może robić przelewy z konta firmowego na konto prywatne oraz wypłacać gotówkę.
- Z konta 2060 korzysta się również w przypadku, kiedy zaginą faktury kosztowe. Na wyciągu bankowym są widoczne zapłaty z firmowego konta, ale brak dokumentu źródłowego.
- Właściciel firmy płaci zaliczki na podatek dochodowy w 4 ratach. Ich wysokość jest ustalana przez urząd na podstawie zadeklarowanego przez przedsiębiorcę dochodu firmy.
- Zapłacone zaliczki na podatek dochodowy właściciela firmy są ujęte na koncie 2070 – Forskuddsskatt. Saldo tego konta na ostatni dzień grudnia musi się zgadzać z zaliczkami wykazanymi na Skattemelding.
- Na koniec roku, po zaksięgowaniu wszystkich przychodów i kosztów, należy “zamknąć” rok w programie księgowym. Salda kilku kont muszą równać się zeru, np. saldo konta 2060 i 2070.
- Podczas zamykania roku wylicza się Egenkapital (kapitał własny) na koncie 2050 – Annen egenkapital, który potem wykazuje się w zeznaniu rocznym.
- Jako jeden z załączników do zeznania rocznego wypełnia się Naeringsspesifikasjon.
- Firmy mają obowiązek współpracy z audytorem, gdy przychody w ciągu roku wynoszą więcej niż 5 mln NOK, a dodatkowo firma spełnia jeden z poniższych warunków:
- suma bilansowa jest większa niż 20 mln kr,
lub
-
- firma tworzy więcej niż 20 pełnych etatów.
Spółka akcyjna AS
- Księgowość jest skomplikowana i wymaga fachowej wiedzy.
- Udziałowcy mają obowiązek wpłacić kapitał w wysokości 30.000 NOK lub więcej.
- Plan kont nie zawiera konta 2060 – Privatuttak (wydatki prywatne).
- Każdy wydatek związany z firmą musi być zaewidencjonowany, każda operacja na koncie firmowym wymaga udokumentowania (np. fakturą).
- Udziałowcy nie mogą wypłacać sobie środków kiedy tylko chcą. Wynagrodzenie powinni otrzymać na podstawie:
– zatrudnienia – jak pracownik w spółce
– styrehonorar – wynagrodzenie akcjonariuszy
– przez dywidendę. - Zaliczka na podatek dochodowy jest płatna w dwóch równych ratach w roku następującym po roku podatkowym. Zaliczki te wyliczane są przez urząd na podstawie dochodu za poprzednie lata.
- Wszystkie firmy AS MAJĄ obowiązek audytu.
- Spółka AS musi złożyć następujące dokumenty za poprzedni rok:
- Aksjonærregisteroppgaven do 31 stycznia,
- Skattemelding for aksjeselskap do 31 maja,
- Årsregnskap do 31 lipca.
- Jako jeden z załączników do zeznania rocznego wypełnia się Naeringsspesifikasjon.
NUF
- Księgowość wymaga wiedzy w tym zakresie, szczególnie gdy firma ma reprezentanta do VAT.
- Należy się również znać na przepisach dotyczących importu towarów i usług.
- Plan kont nie zawiera konta 2060 – Privatuttak (wydatki prywatne).
- Filie zagranicznych firm w Norwegii (NUF) płacące podatek dochodowy w Norwegii mają obowiązek posiadania norweskiego rewidenta jeśli ich obroty są wyższe niż 5 mln kr.
- Oddziały muszą złożyć złożyć w Norwegii następujące dokumenty za poprzedni rok:
- Skattemelding do 31 maja,
- Årsregnskap do 31 lipca.
Obowiązki przedsiębiorcy
-
- Firmowe konto bankowe (bedriftskonto) – po założeniu firmy w Norwegii warto otworzyć firmowe konto przeznaczone do wykonywania wszelkich transakcji związanych z prowadzoną działalnością. W banku trzeba mieć przy sobie potwierdzenie rejestracji firmy, które otrzymuje się w urzędzie, oraz paszport.
- Wpis do odpowiedniego rejestru:
- VAT (Merverdiavgiftsregisteret) – gdy firma przekroczy obroty na wysokości 50.000 NOK, należy postarać się o wpis do tego rejestru,
- handlowego (Foretaksregisteret) – obowiązek rejestracji ma każda spółka AS. Firmy jednoosobowe (ENK) muszą to zrobić, gdy zajmują się handlem oraz jeśli zatrudniają więcej niż 5 pracowników,
- pracodawców (NAV Aa-registeret) – gdy firma zatrudnia choćby jednego pracownika.
- VAT (Merverdiavgiftsregisteret) – gdy firma przekroczy obroty na wysokości 50.000 NOK, należy postarać się o wpis do tego rejestru,
- Wysyłanie do urzędów wymaganych dokumentów o firmie, zgodnie z obowiązującymi terminami – przedsiębiorca powinien wiedzieć do kiedy i jakie dokumenty dostarczyć do urzędu, np.:
- deklaracja VAT – po dokonaniu wpisu do rejestru VAT, firma jest zobowiązana, aby co dwa miesiące składać deklarację VAT,
-
-
- rozliczenie roczne – do końca maja następnego roku należy poinformować urząd o dochodach firmy za poprzedni rok na druku Skattemelding wraz z odpowiednimi załącznikami.
-
Najlepiej skorzystać z Portalu altinn.no. Warto założyć tam konto, aby załatwić sprawy administracyjne bez wychodzenia z domu. Więcej na temat portalu przeczytasz tutaj.
-
- Zaliczki na podatek dochodowy – na początku każdego roku kalendarzowego (lub po założeniu działalności gospodarczej) należy zadeklarować do urzędu przewidywany zysk firmy do końca roku. Na tej podstawie urząd wyliczy zaliczki na podatek dochodowy, które płatne są:
- do 15 marca,
- do 15 czerwca,
- do 15 września,
- do 15 grudnia.
- Porządek w dokumentach księgowych – należy również pamiętać, aby dobrze zadbać o dokumentację księgową. Warto zbierać wszystkie wyciągi z konta firmowego, faktury przychodowe, faktury kosztowe, a także paragony, które firma otrzymuje za usługi i towary zakupione na potrzeby działalności.
- Aktualizacja danych – w przypadku zmiany (np. adresu lub nazwy firmy) należy niezwłocznie poinformować instytucję tj. urząd skarbowy, bank oraz klientów.
- Karty branżowe HMS – osoby działające w branży sprzątającej lub budowlanej powinny postarać się o wyrobienie kart branżowych – odpowiednio renholdskort lub byggekort. Można tego dokonać nawet przed wpisaniem firmy do rejestru VAT. Jak to zrobić? Dowiedz się więcej o tym, jak wyrobić kartę byggekort i renholdskort.
- Bezpieczeństwo w pracy – szczególnie gdy firma zatrudnia pracowników ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki pracy. Aby zdobyć wiedzę na ten temat, właściciel firmy lub kierownik musi odbyć stosowne szkolenie BHP. Dowiedz się więcej o szkoleniach BHP w Norwegii.
- Dbanie o klienta – zyski firmy zależą od klientów (od tego ilu ich jest i na jakie wartości kupują). Dlatego przyszłościowy przedsiębiorca sprzedaje usługi/towary o najlepszej jakości, ciągle je rozwija i reklamuje w poszukiwaniu nowych klientów.
- Monitorowanie płatności – działa to w obie strony: przedsiębiorca powinien płacić swoim dostawcom, a jednocześnie otrzymywać zapłaty od klientów. Aby znać wszystkie bieżące należności i zobowiązania, należy je chociaż raz na tydzień zweryfikować.
- Płacenie podatków – jak Benjamin Franklin trafnie ujął “Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki”. Szczególnym obciążeniem przedsiębiorcy są takie podatki:
- podatek VAT (MVA), jaki wynika z deklaracji VAT,
- Zaliczki na podatek dochodowy – na początku każdego roku kalendarzowego (lub po założeniu działalności gospodarczej) należy zadeklarować do urzędu przewidywany zysk firmy do końca roku. Na tej podstawie urząd wyliczy zaliczki na podatek dochodowy, które płatne są:
-
-
- podatek dochodowy (Forskuddsskatt) wg zaliczek wyliczonych przez urząd oraz gdy wynika z rozliczenia rocznego, że zapłacił tych zaliczek za mało.
-
A jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników płaci wg wyliczeń na druku A-melding:
-
-
- zaliczki na podatek dochodowy za pracowników (Forskuddstrekk),
-
-
- podatek pracodawcy (Arbeidsgiveravgift).
Portal Altinn i kody minID
Co to jest Altinn?
Przez portal www.altinn.no jego użytkownik może składać formularze do Urzędu Podatkowego, m. in. w związku z rozliczeniami podatku VAT, zeznań podatkowych, rozliczeń podatków oraz rozliczeń terminowych składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczek na podatek dochodowy. Korekty i odwołania można również składać tą drogą.
Altinn.no umożliwia składanie szeregu innych formularzy w pozostałych urzędach publicznych, gdyż łączy procedury większości instytucji administracji – począwszy od Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet), a skończywszy na Urzędzie Celnym. Przegląd wszystkich formularzy dostępnych w portalu Altinn znajduje się tutaj.
Na portalu www.skatteetaten.no znajdują się informacje o formularzach Urzędu Podatkowego.
Dlaczego warto mieć konto na altinn.no?
Dzięki temu portalowi, nie wychodząc z domu – jego użytkownik – może załatwiać praktycznie wszystkie sprawy związane z podatkami i innymi zobowiązaniami firmowymi przez Internet. Można tu np. zarejestrować firmę, możemy otrzymywać we wcześniejszym terminie wstępne zeznanie podatkowe (Skattemelding) czy końcowy wynik rozliczenia (Skatteoppgjør) – co jest istotne przy oczekiwaniu na zwrot podatku. Są również podatnicy, którzy nie korzystają z elektronicznego systemu. Oni również otrzymują informacje urzędowe. Zwykle muszą jednak dłużej na nie czekać niż pozostali. Skatteetaten wyśle niezbędne dokumenty drogą listową, dlatego też czas oczekiwania na nie może się znacznie wydłużyć. Dzięki altinn.no – procedura jest szybka i docelowa.
W przypadku problemów z wypełnianiem druków i formularzy, można skorzystać z pomocy portalu. Istotnym jest także fakt otrzymywania potwierdzeń o wysłanych do instytucji publicznych dokumentach, oraz możliwość ich przechowywania – przez dziesięć lat w wygodnej, niezabierającej przestrzeni formie. Dzięki portalowi można także dokonywać wszelkich zmian, uzupełnień czy korekt np. zmiana adresu czy nazwy firmy.
Do czego służą kody MinID?
Kody składają się z zestawu 5 cyfrowych haseł, za pomocą których możesz zalogować się do portalu altinn.no. Kody MinID można łatwo i szybko zamówić – korzystając oczywiście ze strony altinn.no. Może to zrobić każdy, kto jest norweskim podatnikiem i posiada numer personalny (fødselsnummer) lub numer tymczasowy (D-nummer). Rejestracja online wymaga wypełnienia formularza – zawiera on zgodę na otrzymywanie np. korespondencji z urzędu skarbowego w formie elektronicznej. Następnie kody przychodzą pocztą na adres, pod którym jesteśmy zameldowani w norweskim rejestrze ludności (Folkeregisteret). Ważne jest podanie aktualnego adresu w urzędzie, gdyż w przeciwnym razie kody mogą nie dotrzeć do zamawiającego, co uniemożliwi mu korzystanie z tego portalu.
Altinn dostępny jest również w wersji angielskiej.
Terminy składania dokumentów do urzędów
Terminy dotyczące pracowników:
-
- Druk A-melding – do każdego 5 dnia miesiąca za poprzedni miesiąc.
- Zapłata Arbeidsgiveravgift og skattetrekk – do 15 dnia co dwa miesiące:
za styczeń – luty,
za marzec – kwiecień,
za maj – czerwiec,
za lipiec – sierpień,
za wrzesień – październik,
za listopad – grudzień.
- Druk Sammenstillingsoppgave za poprzedni rok:
- do 31 stycznia należy przekazać pracownikom informację o ich dochodach i zaliczkach NAV na podatek dochodowy.
Terminy dotyczące podatku VAT
- Rejestracja do VAT – z chwilą gdy firma wystawi w ciągu 12 miesięcy faktury na kwotę 50.000 NOK.
- Deklaracje VAT
- Obowiązek składania deklaracji VAT co dwa miesiące:
Okres rozliczenia VAT-u Dokumenty z okresu Termin złożenia deklaracji 1 termin Styczeń / Luty 10 kwiecień 2 termin Marzec / Kwiecień 10 czerwiec 3 termin Maj / Czerwiec 31 sierpień 4 termin Lipiec / Sierpień 10 październik 5 termin Wrzesień / Październik 10 grudzień 6 termin Listopad / Grudzień 10 luty - Wybór rocznej deklaracji VAT:
Do 1 lutego firmy mające sprzedaż poniżej miliona koron, mogą złożyć wniosek do rejestracji do VAT Samordnet registermelding Del 2 – Tillegg for Merverdiavgiftsregisteret (np wniosek złożony do 1 lutego 2018 będzie dotyczyć deklaracji za 2018 rok).
Okres rozliczenia VAT-u Dokumenty z okresu Termin złożenia deklaracji 1 termin (Jan-Des) Styczeń – Grudzień poprzedniego roku 10 marzec następnego roku
Terminy dotyczące podatku dochodowego
-
- Terminy zaliczek na podatek dochodowy
- dla firm jednoosobowych (Enkeltpersonforetak)
Na początku roku kalendarzowego lub po rozpoczęciu działalności gospodarczej właściciel firmy powinien zadeklarować ile zysku (overskudd) wypracuje jego firma przez cały kolejny rok. W kolejnych latach urząd sam wysyła wyliczenie zaliczek na podstawie zysku z poprzednich lat. Jeśli przedsiębiorca nie zgadza się z wyliczeniem urzędu, powinien na Altinn.no wypełnić druk Søknad om endring av skattekort, w którym podaje dochód, jaki przewiduje na dany rok.
Kwota zaliczki na podatek wyliczana jest przez urząd na podstawie deklaracji przedsiębiorcy i dzielona na 4 równe raty. Należy je zapłacić w wyznaczonych terminach:
- dla firm jednoosobowych (Enkeltpersonforetak)
- Terminy zaliczek na podatek dochodowy
Rata | 1 | 2 | 3 | 4 |
Termin płatności | 15 marzec | 15 czerwiec | 15 wrzesień | 15 grudzień |
Jeżeli firma została założona np. 20 maja, wówczas zaliczka przedsiębiorcy zostanie podzielona na 2 raty płatne we wrześniu i listopadzie.
-
-
- dla spółek AS (Aksjeselskap)
Spółki otrzymują zaliczki za poprzedni rok w styczniu. Urząd wylicza te zaliczki na podstawie dochodu za poprzednie lata. Zaliczka na podatek jest płatna w dwóch równych ratach w roku następującym po roku podatkowym (np. za 2019r. jest płatna w roku 2020).
- dla spółek AS (Aksjeselskap)
-
Rata | 1 | 2 |
Termin płatności | 15 luty | 15 kwiecień |
Zmianę zaliczki (jeśli udziałowcy spółki nie zgadzają się z wyliczeniem urzędu) można złożyć do końca stycznia na druku Søknad om endring av/krav om forskuddsskatt for upersonlige skattytere.
- Terminy składania zeznań rocznych
- dla osób prywatnych:
- do 30 kwietnia za dochody z poprzedniego roku,
- dla firm jednoosobowych (Enkeltpersonforetak):
- do 31 maja za poprzedni rok podatkowy,
- dla spółek Aksjeselskap – za poprzedni rok podatkowy:
-
- Aksjonærregisteroppgaven do 31 stycznia,
-
- Skattemelding for aksjeselskap do 31 maja,
- Årsregnskap do 31 lipca.
-
- dla osób prywatnych:
- Termin dopłaty podatku dochodowego za poprzedni rokJeśli dochody firmy były większe niż zadeklarowała w poprzednim roku, to zarówno w firma jednoosobowa, jak i spółka AS do 31 maja następnego roku, ma obowiązek dopłacić podatek dochodowy (bez odsetek). Po tym terminie urząd naliczy odsetki.
Terminy dokumentów branżowych
- Firmy sprzątające
- Årlig melding for godkjent renholdsvirksomhet – do 31 stycznia,
- Renholdskort – natychmiast po zarejestrowaniu firmy (dla właściciela firmy) i po zatrudnieniu (dla pracownika).
- Firmy budowlane
- Byggekort czyli HMS-kort til Bygge- og Anleggsnæringen – natychmiast po zarejestrowaniu firmy (dla właściciela firmy) i po zatrudnieniu (dla pracownika). Karta jest ważna na dwa lata. W przypadku zmiany firmy przez osobę z branży budowlanej, nowy pracodawca musi zamówić jej nową kartę.
Pracownik w firmie
Przy zatrudnianiu Pracodawca powinien zadbać o:
- Wpis do Aa-registeret. Należy na druku Samordnet registermelding del 1(BR-1010B) zaznaczyć JA w punkcie 3.3 i wysłać do BRØNNØYSUNDREGISTRENE. Dzięki temu w Rejestrze Podmiotów Gospodarczych pojawi się pod danymi firmy informacja “Registrert i NAV Aa-registeret”.
- Skattetrekkskonto Należy otworzyć konto bankowe (skattetrekkskonto). Będzie ono potrzebne do zabezpieczenia zaliczki na podatek dochodowy za pracownika.
- Umowa z pracownikiem Następnie należy podpisać umowę o pracę z pracownikiem. Można ją sporządzić w dwóch wersjach językowych. Umowa obowiązkowo powinna być w wersji papierowej oraz podpisana w dwóch egzemplarzach. Jeden jest dla pracodawcy, drugi dla pracownika. Na umowie o prace muszą być zawarte stawki za godzinę nie mniejsze niż odgórnie ustalone. Aktualnie obowiązujące stawki minimalne sprawdzisz tutaj. Stawki minimalne warto monitorować, gdyż ulegają one zmianom. Oto branże objęte tym przepisem: budowlana, sprzątająca, elektryczna, przetwórstwo rybne, prace ogrodnicze i ziemne, przemysł stoczniowy, transport towarów, transport pasażerski busem lub autokarem.
- Zgłoszenie Pracownika do NAV Po podpisaniu umowy należy pamiętać o obowiązku zgłoszenia zatrudnienia pracownika do NAV na druku A-melding. Oficjalnie każdy przedsiębiorca powinien zgłosić pracownika do NAV do piątku następnego tygodnia, kiedy została podpisana umowa.
- Skattekort od Pracownika Pracownik z kolei powinien zadbać o dostarczenie do pracodawcy Skattekort, w innym przypadku może być obciążony zaliczką na podatek dochodowy w wysokości aż 50%.
- Numer konta bankowego pracownika Oprócz Skattekort i numeru personalnego pracownik powinien dostarczyć również numer konta bankowego. Ważne: W Norwegii nie ma możliwości płacenia wynagrodzeń gotówką.
- OTP (Obligatorisk tjenestepensjon) Pracodawcy są zobowiązani do opłacania obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego za Pracownika jeśli zatrudniają go na co najmniej 3/4 etatu. Pracodawca musi zawrzeć umowę z firmą świadczącą usługi ubezpieczeniowe i co miesiąc opłaca OTP za pracownika. Nie jest to składka potrącana z wypłaty pracownika, ale stanowi koszt pracodawcy. Wynosi wartość nie mniejszą niż 2% wynagrodzenia (dowiedz się więcej o emeryturze w Norwegii).
Zatrudnienie Pracownika spoza Norwegii
Zdarza się też, że Pracodawca chce zatrudnić Pracownika z zagranicy. Co w tym przypadku? Wtedy pracownik z podpisaną umową i ważnym paszportem idzie do urzędu skarbowego, żeby otrzymać numer personalny i Skattekort.
Pracownicy spoza EOG powinni też zadbać o pozwolenie na pobyt. Uwaga: jest to obowiązek pracownika, nie pracodawcy.
Kwestie związane z wynagrodzeniem:
-
- Timeliste – zazwyczaj Pracodawcy rozliczają się z Pracownikami za godziny pracy.
Wynagrodzenie brutto liczy się wtedy wg wzoru:
liczba przepracowanych godzin * stawka za godzinęDlatego Pracownicy dostarczają Pracodawcy timeliste – czyli druk, w którym wypisane są wszystkie godziny pracy za poprzedni miesiąc. Pracownik z pracodawcą mogą również ustalić miesięczne wynagrodzenie – fastlønn. Ten rodzaj wynagrodzenia jest charakterystyczny dla zawodów z stałym czasem pracy
- Lønnsslipp – to dokument pokazujący wynagrodzenie brutto, netto oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Na podstawie timeliste kadrowa wylicza wynagrodzenie dla Pracownika na dokumencie zwanym Lønnsslipp. Jeśli jest taka potrzeba, dolicza dodatek za nadgodziny lub za pracę w godzinach nocnych. Pracodawca wypłaca przelewem Pracownikowi kwotę netto z Lønnsslippu.
- Timeliste – zazwyczaj Pracodawcy rozliczają się z Pracownikami za godziny pracy.
-
- A-melding – Pracodawca co miesiąc do 5 dnia następnego miesiąca ma obowiązek poinformować o wypłatach i stanie zatrudnienia. To zgłoszenie dokonuje na druku A-melding. Jeżeli pracodawca lub kadrowa nie dotrzyma terminu, przedsiębiorstwo może być obciążone karą finansową.
- Podatki od zatrudnienia
Podsumowanie wynagrodzeń za cały rok dla Pracownika
Życzymy Państwu udanego zarządzania kadrami w firmie, gdyż kapitał ludzki to jeden z największych potencjałów w Przedsiębiorstwie.
Plan kont, wyjaśnienie pobieżnie co się gdzie księguje
W Norwegii standardowym planem kont jest NS4102. Wskazuje on schemat, gdzie powinno być zakwalifikowane dane zdarzenie gospodarcze.
Konto księgowe składa się z 4 cyfr. Najważniejsza jest pierwsza i od niej zaczyna się podział na:
- 1000 Eiendeler – majątek firmy. Tu znajdują się wszystkie środki trwałe (np. samochód firmowy lub lokal), konta bankowe, kasa, rozrachunki z klientami firmy itp.
- 2000 Gjeld og Egenkapital – dług i kapitał własny. Generalnie tutaj pokazane są rozrachunki, m.in. z dostawcami, z bankami, urzędami, pracownikami itp.
- 3000 Inntekter – przychody – na tych kontach wpisuje się przychody firmy. W zależności czy są to przychody za usługi czy sprzedaż towarów, czy są opodatkowane podatkiem VAT, czy zwolnione – w tej grupie kont umieszcza się kwoty netto z faktur przychodowych następnie zaczynają się koszty.
- 4000 Varekjøp – zakup. Szczegółowy podział rozróżnia zakup materiałów, towarów lub półfabrykatów, krajowy lub zagraniczny i przyporządkowuje do różnych kont z tej grupy.
- 5000 Lønnsutgifter – koszty związane z pracownikami. Oprócz wynagrodzenia, należy także zaksięgować wszelkie dodatki np. za korzystanie z auta służbowego, bonusy, dodatek za najem dla pracownika. Poza tymi składnikami płac są jeszcze opłaty pracodawcy (Arbeidsgiveravgift) i wynagrodzenia za urlop (Feriepenger).
- 6000 Annen driftskostnad – koszty operacyjne (m.in. amortyzacja, zakup narzędzi, maszyn o niewielkiej wartości, artykułów biurowych, ubrań roboczych oraz usługi najmu, doradztwa lub telekomunikacyjne itp.).
- 7000 Annen driftskostnad – koszty operacyjne np. koszty związane z samochodem, reklamą, podróżami służbowymi itp.).
- 8000 Finansinntekter og -kostnader, periodens resultat – przychody i koszty finansowe np. odsetki od kredytu i od depozytu, wynik finansowy firmy za dany rok.
Oto wykaz najczęściej używanych kont księgowych:
Zdarza się, że różni księgowi korzystają z nieco innych kont do tych samych zdarzeń np. niektórzy zaksięgują odsetki od depozytu na koncie 8050 a niektórzy na 8040. Niemniej jednak ważne, że dwie pierwsze cyfry są dobrze wybrane.
Brzmi skomplikowanie? Owszem, żeby poprawnie ująć sytuację firmy liczbami, trzeba mieć wiedzę na ten temat i doświadczenie. Przedsiębiorco, jeśli nie masz na to czasu ani chęci, powierz swoje rachunki księgowemu.
Stawki (podatków, odsetek, kar itp)
Podatek dochodowy
- 22% od dochodu osób fizycznych oraz jednostek gospodarczych obowiązuje od 2023 roku.
- 22% od dochodu osób fizycznych oraz jednostek gospodarczych obowiązuje od 2022 roku.
Ponadto w Norwegii ustalono progi podatkowe, a kwota podatku wzrasta wraz z dochodami firmy.
198 349 NOK * 22% + (279 149 – 198 350) NOK * (22 + 1,7) % + (642 949 – 279 150) NOK * (22 + 1,7 + 4) % + (900 000 – 642 950) NOK * (22 + 1,7 + 4 + 13,5) % = podatek do zapłaty
Szczegóły: https://www.skatteetaten.no/satser/trinnskatt
Minstefradrag
czyli maksymalne odliczenie od pensji pracownika – 104 450 NOK w 2023, natomiast 109 950 NOK w 2022 roku.
Szczegóły: https://www.skatteetaten.no/satser/minstefradrag/
Personfradrag
czyli kwota dochodu (z całego roku w Norwegii), poniżej której nie wychodzi podatek dochodowy.
W 2024 roku personfradrag wynosi 88 250 NOK.
W roku 2023 była to kwota 79 600 NOK.
Szczegóły: https://www.skatteetaten.no/satser/personfradrag/
Grunnbeløpet
Norwegowie wyjaśniając obliczenia wysokości świadczeń (np. komu ile się należy) używają bardzo często określenia Grunnbeløpet i folketrygden (kwota bazowa). Dzięki temu nie trzeba zmieniać przepisów, a jedynie warto sprawdzić tę kwotę, gdyż ulega ona zmianie każdego roku. Od maja 2023 roku Grunnbeløpet (G) wynosi 118 620 koron. Historia zmian można sprawdzić tutaj. Z tej kwoty korzysta się przy wyliczaniu m.in. świadczeń chorobowych, emerytalnych lub zasiłku dla bezrobotnych. Np. na stronie NAV (tutaj) można przeczytać, że Dagpenger (zasiłek dla bezrobotnych) można otrzymać, gdy wypracowało się w poprzednim roku 1,5 kwoty bazowej.
Ubezpieczenie
- 11,1 % od dochodu przedsiębiorcy,
- 7,9 % od dochodu pracownika,
- 5,1% od dochodu emeryta.
Granica dochodu, poniżej której nie płaci się ubezpieczenia (Trygdeavgift) to 69 650 NOK. Dowiedz się więcej na temat ubezpieczenia tutaj.
Odliczenia w zeznaniu rocznym pomniejszające dochód z tytułu:
- darowizn na organizacje dobroczynne/fundacje będzie maks. 25 000 NOK. Dowiedz się więcej tutaj,
- dojazdów do pracy i domu. Ujmowane są kwoty powyżej 14 400 NOK. Dowiedz się więcej tutaj,
- BSU maksymalnie 27 500 NOK. Dowiedz się więcej tutaj,
- Fagforeningskontingent (składki na związki) 7 700 NOK. Dowiedz się więcej tutaj,
- Foreldrefradrag (opieka nad dziećmi) 25 000 NOK za pierwsze dziecko, 15 000 NOK za kolejne dziecko (ulga dzielona jest między rodzicami). Dowiedz się więcej tutaj,
- Finnmarkfradrag – dla osób zamieszkujących teren Finnmarku do 20 550 NOK. Dowiedz się więcej tutaj.
Stawki dotyczące pracowników
- 10,2 % lub więcej dla pracowników do 60 roku życia,
- 12,5 % dla pracowników powyżej 60 roku życia.
Dowiedz się więcej tutaj
Arbeidsgiveravgift
Stawka podatku zależy od strefy:
Strefa | Działalność gospodarcza | Rolnictwo i Rybołówstwo |
I | 14.1 % | 14,1 % |
Ia* | 14.1 % | 10,6 % |
II | 10.6 % | 10,6 % |
III | 6.4 % | 6,4 % |
IV | 5.1 % | 5,1 % |
IVa | 7.9 % | 5,1 % |
V | 0 | 0 |
Mapka z zaznaczonymi strefami dostępna jest na tutaj.
Przynależność do strefy można sprawdzić tutaj.
OTP (Obligatorisk tjenestepensjon)
Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne – co najmniej 2% od rocznego wynagrodzenia brutto pracownika. Więcej na temat emerytury przeczytasz tutaj.
Podatek VAT
Można też spotkać się ze stawką podatku VAT 11,11% za sprzedaż zasobów morskich bezpośrednio od rybaków. Dowiedz się więcej tutaj.
Rejestracja do VAT:
- po przekroczeniu 50.000 NOK przychodów w ciągu 12 miesięcy przez firmę,
- po przekroczeniu 140.000 NOK przychodów w ciągu 12 miesięcy przez organizację pożytku publicznego.
Auto
Kjørebok
- 3,5 NOK za 1 km za korzystanie prywatnego auta na potrzeby firmy np. przez właściciela firmy,
- 4,1 NOK za 1 km za korzystanie z prywatnego auta przez pracownika na potrzeby firmy.
Liczba kilometrów jest naliczana przez Elektronisk Kjørebok. Sprawdź tutaj.
Amortyzacja
Amortyzacja zależy od rodzaju środka trwałego, np. samochody należące do grupy C, takie jak busy lub ciężarówki, są amortyzowane w skali roku 24% od wartości auta. Szczegółowe informacje dostępne są tutaj.
Bilpriser – listepris som ny
Wartość samochodu kiedy był nowy – ta informacja jest niezbędna do wpisania w zeznaniu rocznym. Tutaj można wyszukać po roku produkcji oraz marce pojazdu.
Kary za nieterminowość:
Przy naliczaniu różnego rodzaju kar stosuje się jednostkę rettsgebyr – w roku 2023 wynosi ona 1 243 NOK.
- Nieterminowe złożenie deklaracji VAT jest karane grzywną w wysokości 1/2 kwoty rettsgebyr za każdy dzień zwłoki – max 50 rettsgebyr.
- Nieterminowe złożenie raportu za pracowników A01 oraz błędne dane w raporcie karane są grzywną w wysokości 1/10 rettsgebyr za jednego pracownika, za każdy dzień zwłoki – max 1 000 rettsgebyr za dany okres.
- Nieterminowe złożenie raportu akcjonariuszy jest karane grzywną w wysokości 1 rettsgebyr za każdy dzień zwłoki – max 50 rettsgebyr.
- Nieterminowe złożenie innych zeznań (na przykład Skattemelding) karane grzywną w wysokości 1/2 rettsgebyr za każdy dzień zwłoki – max 50 rettsgebyr.
- W przypadku OTP (obligatorisk tjenestepensjon) kara za zwłokę to 250 NOK dziennie.
Opłaty naliczane są automatycznie i nie będzie można ich anulować.
Inne ważne stawki
Diety (dotyczy pendlerów w 2023 roku):
- 98 NOK za nocleg w miejscu z dostępem do kuchni,
- 177 NOK/dzień za nocleg w miejscu bez dostępu do kuchni,
- 507 NOK/dzień za nocleg w hotelu ze śniadaniem,
- 634 NOK/dzień za nocleg w hotelu bez śniadania.
Szczegóły: https://www.skatteetaten.no/satser/kost-og-losji/
Diety za podróże służbowe (w 2023 roku):
- 200 NOK za podróż między 6-12 godzin,
- 400 NOK/dzień za podróż powyżej 12 godzin,
- 634 NOK/dzień za podróż z noclegiem w hotelu,
- 98 NOK/dzień za podróż z noclegiem w miejscu z dostępem do kuchni,
- 177 NOK/dzień za podróż z noclegiem w miejscu bez dostępu do kuchni.
Szczegóły: https://www.altinn.no/starte-og-drive/arbeidsforhold/lonn/reise-og-diett/
Purregebyr:
- max 35 NOK (w 2023 roku) za wysłanie inkassovarsel do klienta, który zalega z zapłatą za fakturę.
Jak ująć samochód w kosztach firmy?
Auto w firmie może być wykazane na dwa sposoby. Należy przeanalizować w firmie, który wariant jest korzystniejszy pod względem podatkowym.
- Wypełniając Kjørebok: Ten sposób polega na wypełnianiu druku Kjørebok po użyciu auta prywatnego na potrzeby firmy. Wpisuje się dane auta, datę podróży, cel, liczbę km i mnoży przez stawkę. W 2023 rok jest to 3,5 NOK za km. Kjørebok jest korzystny gdy:
- Nie korzystamy z auta na potrzeby firmowe zbyt często. Możemy odliczyć tylko 6.000 km w ciągu roku. Odliczenie zależy od stawki ustalonej w Norwegii na dany rok. Czyli maksymalne odliczenie stanowi kwotę 21.000 NOK w kosztach firmy. Do księgowania korzystamy z konta księgowego 7080 Bilkostnader – bruk av privat bil i naering.
- Używamy auta osobowego. Na liczenie korzyści podatkowych ogromny wpływ ma wartość wydana na auto (np. na paliwo, ubezpieczenie, naprawy). Jeżeli stanowi ona więcej niż 100 000 NOK rocznie, to wtedy korzystniejsze jest wprowadzenie samochód na środki trwałe. Ma to związek z tym, że koszty auta osobowego muszą być w zeznaniu rocznym i w programie księgowym “cofane”, z uwagi na to że auto mogło być użytkowane także na potrzeby prywatne. Kwota zmniejszająca koszty liczona jest wg wzoru ustalonego przez urząd. Ma na nią wpływ wiele czynników, np. wiek samochodu czy wartość, gdy był nowy.
- Auto nie jest naszą własnością, może być pożyczone.
- Planujemy wkrótce sprzedać to auto. Należy pamiętać, że sprzedaż prywatnego auta nie stanowi przychodu w firmie.
Przedsiębiorca nie zbiera faktur ani paragonów związanych z autem (np. za naprawy czy paliwo). Trzeba jedynie pamiętać, aby wypełniać książkę ewidencji pojazdu po każdej podróży firmowej. Wielu przedsiębiorców ta systematyczność zniechęca i wybierają drugi sposób rozliczenia auta w firmie.
- Wprowadzając auto do ewidencji środków trwałych w firmie. Nie trzeba wypełniać książki ewidencji pojazdu, ale należy zbierać paragony i faktury za wydatki dotyczące samochodu (wszystkie naprawy, paragony za paliwo itd.).Koszty dotyczące auta powinny być rozdzielone w programie księgowym na różne konta, w zależności od tego czego dotyczą np. za paliwo 7000 Drivstoff, a wszelkie naprawy konto 7020 Vedlikehold.
Potem do zeznania rocznego należy dołączyć specjalne załączniki informujące o tych wydatkach firmowych związanych z autem oraz o amortyzacji. Poprawne zaewidencjonowanie tych kosztów pozwoli na obniżenie podatków.
Co można ująć w kosztach firmy?
Bez poniesienia niektórych kosztów nie byłoby możliwe uzyskanie przychodów, np. bez zakupu towaru. Natomiast wydatki niebezpośrednio związane ze sprzedażą czasem można ograniczyć. Biorąc pod uwagę czas występowania kosztu, dzielimy je na stałe i zmienne.
Stałe koszty
Można do nich zaliczyć np. najem, abonament telefoniczny lub amortyzację.
- Najem
Jeśli przedsiębiorca uzna za niezbędne wynająć lokal, przed podpisaniem umowy powinien przeanalizować, czy rzeczywiście jest to konieczne do uzyskania przychodu. Na pewno sklep lub hurtownia powinny posiadać magazyn, fryzjer – swój salon, a kucharz – kuchnię spełniającą wymagania Mattilsynet (instytucja ta jest odpowiednikiem polskiego Sanepidu). Ważne, żeby ten lokal został zgłoszony jako miejsce prowadzenia działalności. Inaczej wydatki poniesione na najem i zaopatrzenie nie będą stanowiły kosztów firmy.
Biuro w domu
Jeśli przedsiębiorca korzysta na potrzeby firmy z części mieszkania, w którym mieszka, może odliczyć w kosztach:- maksymalnie 2 050 NOK. To jest standardowa kwota, która nie wymaga posiadania żadnych faktur. Więcej na ten temat znajduje się tutaj,
- lub
- proporcjonalnie. Np. jeśli mieszkanie ma 50 m2, a pokój, w którym mieści się biuro ma 10m2. Można wtedy odliczyć 20% wszystkich kosztów mieszkania (za czynsz, prąd itp.).
- Abonament telefoniczny
Wiadomo, że bez telefonu firmowego nie można kontaktować się z klientami. Ten wydatek w firmie jednoosobowej ma jednak ograniczenia. Jeśli przedsiębiorca posiada telefon, z którego korzysta zarówno w pracy, jak i prywatnie, to otrzyma tylko częściowe odliczenia. Nawet jeśli w firmie jest jeden lub więcej telefonów, na koniec roku wycofana powinna być z kosztów kwota 4 392 NOK. Szczegółowe informacje można znaleźć tutaj. - Amortyzacja i inne koszty związane z samochodem
- auto firmowe, czyli środek trwały.
Wszelkie wydatki związane z samochodem (np. paliwo, ubezpieczenia, naprawy, bramki, myjnie itp.) są kosztem firmy. W przypadku aut osobowych należy jednak na koniec roku wyksięgować część tych kosztów na potrzeby prywatne. Kwota zmniejszająca koszty liczona jest wg wzoru ustalonego przez urząd. Ma na nią wpływ wiele czynników, np. wiek samochodu czy wartość, gdy był nowy. Czasem znaczna kwota zostaje usunięta z kosztów. Więcej informacji znajduje się tutaj. Korzystanie z aut varebil klasa 2 i ciężarówek pozwala na ujęcie w kosztach wszystkich wydatków dotyczących samochodów. Auto firmowe w firmie jednoosobowej jest amortyzowane procentowo przez kilka lat. To znaczy, że samochód np. Varebil kl.2 zakupiony za 50 000 NOK w styczniu 2023 roku będzie ujęty w kosztach firmy:- w roku 2023: 12 000 NOK,
- w roku 2024: 9 120 NOK,
- w roku 2025: 6 931 NOK,
- w roku 2026: 5 268 NOK,
- w roku 2027: 4 003 NOK,
- w roku 2028: 12 677,63 NOK
Varebiler saldogruppe C amortyzuje się 24% w skali roku, dlatego koszty wylicza się następująco 50.000 NOK * 24% = 12.000 NOK. W kolejnym roku: (50.000 NOK – 12 000 NOK) * 24% = 9 120 NOK, itd. Stawki amortyzacji można zaleźć tutaj. Dodatkowo, jeśli auto zakupione jest w kredycie firmowym, to kosztami są odsetki od kredytu.
Czasem bardzo atrakcyjną ofertę zakupu auta dla firmy stanowi leasing. Najczęściej stosowany jest rodzaj leasingu operacyjnego, czyli firma otrzymuje co miesiąc fakturę od leasingodawcy. Ta faktura jest ujmowana w kosztach wg daty wystawienia. Tu jednak należy pamiętać, że auto nie jest własnością firmy do momentu wykupu, tylko własnością leasingodawcy. Pomimo to wszystkie zakupy tj. paliwo, opłaty za bramki i inne koszty związane z autem, będą kosztami firmy.
- auto prywatne używane na potrzeby firmy. Ten sposób polega na wypełnianiu druku Kjørebok. Wpisuje się dane auta, datę podróży, cel, liczbę km i mnoży przez stawkę. W 2023 roku jest to 3,5 NOK za km. Limitem jest przejechanie 6.000 km na potrzeby firmy, czyli maksymalnie można odliczyć w kosztach 21.000 NOK. Nie trzeba zbierać paragonów za paliwo czy części samochodowe. Takie auto nie jest amortyzowane, z drugiej jednak strony – przy sprzedaży nie stanowi przychodu firmy (tak jak w przypadku auta będącego środkiem trwałym w firmie). Dodatkowo możemy odliczać bramki, parkingi lub promy dotyczące podróży służbowych.
- auto firmowe, czyli środek trwały.
- Pracownicy
Zatrudnienie stanowi znaczne obciążenie finansowe firmy.Nie wszyscy przedsiębiorcy zdają sobie sprawę, że jeśli umówią się z pracownikiem na wypłatę brutto np. 30.000 NOK to całkowity jego koszt to około 36.000 NOK/mc (gdyż dodatkowo trzeba za niego opłacić Arbeidsgiveravgift, Pensjonskostnader, Yrkesskadeforsikring, kurs BHP oraz zapewnić ubranie robocze itd.).Dlatego należy wcześniej zrobić kalkulację, jaki będzie koszt pracownika, czy firma ma ciągłość zleceń i czy będzie ją stać na zatrudnienie. W niektórych branżach nie można płacić mniejszego wynagrodzenia za godzinę niż to wynika z obowiązujących minimalnych stawek (więcej informacji tutaj). Tak wiele obowiązków pracodawcy sprawia, że dobrze rozważyć ofertę agencji zatrudnienia lub podwykonawców. Wtedy przedsiębiorca nie martwi się o wypłatę świadczeń, o harmonogram pracy, ani o zagwarantowanie zadań, gdy brakuje zleceń. Wynajmuje pracownika, kiedy go potrzebuje.
Zmienne koszty
- Materiały lub towary. Bez nich nie byłby możliwy przychód. Bez wątpienia stanowią koszt firmy.
- Narzędzia i urządzenia. Wszelkie tego typu sprzęty niezbędne do uzyskania przychodów są kosztem. Jednak zakup o wartości powyżej 30.000 NOK nie rozlicza się w kosztach jednorazowo. Tak drogie urządzenie musi być amortyzowane (jak w przypadku samochodu) przez kilka lat. Stawka amortyzacji zależy od rodzaju maszyny.
- Diety i koszty podróży. Jeśli przedsiębiorca zorganizuje wyjazd służbowy, powinien za każdy wydatek (np. bramki, parkingi) zbierać paragony. Będą one niezbędne do zaksięgowania w kosztach firmy. Za pracę powyżej 12 godzin może odliczyć sobie diety – więcej informacji na ten temat tutaj.
- Koszty reprezentacji. Są liczone jako koszta firmy, jeżeli spełnione są poniższe warunki:
- koszt, którego dotyczy odliczenie jest powiązany z działalnością gospodarczą,
- spotkanie odbywa się w godzinach pracy lub w czasie negocjacji z klientem lub prezentacji towaru,
- spotkanie odbywa się w jadalni firmowej (bez limitu kwotowego) lub w pobliżu firmy, jeśli nie ma jadalni w firmie,
- nie serwuje się alkoholu i koszt na jedną osobę nie przekracza 541 (w 2023 roku) 562 NOK (w 2024 roku).
Tego typu koszty są często kwestionowane przez urząd w trakcie kontroli, dlatego na rachunku powinno być zaznaczone, w jakim celu odbyło się spotkanie – np. promocja towaru lub przedstawienie oferty klientowi. Nie ma natomiast możliwości odliczenia VAT od tego typu kosztów.
- Reklama. Ten koszt ma na celu poinformować jak największe grono potencjalnych klientów, jakie towary sprzedaje oraz usługi świadczy firma. Dlatego wizytówki, reklamy w gazecie lub w Internecie będą kosztem.
- Usługi. Przedsiębiorcy bardzo często korzystają z usług firm zewnętrznych np. usługi księgowe, doradcze, celne, transportowe lub sprzątające w biurze. To pozwala im skupić się na swojej pracy, a inne sfery firmy, w których nie mają wiedzy lub czasu, oddają w ręce specjalistów. Faktury za te usługi stanowią koszt. Tak samo, jeśli przedsiębiorstwo ma zbyt dużo zleceń, może skorzystać z pomocy podwykonawców.
- Artykuły i urządzenia biurowe. W każdej branży przyda się laptop, skaner czy aparat telefoniczny, tak więc tego typu sprzęty stanowią koszt firmy.
- Wydatki na rozwój przedsiębiorcy i pracowników, na licencje i autoryzacje. W obecnym czasie każda firma musi się rozwijać, dlatego szkolenia w zakresie świadczonych usług lub o towarach stanowią koszt. To dotyczy również zakupu fachowej literatury. W niektórych branżach niezbędne są licencje lub autoryzacje. Zapłata za obowiązkowe wyrobienie np. karty budowlanej Byggekort lub w branży sprzątającej Renholdskort, stanowią koszt firmy.
Kosztów działalności może być znacznie więcej. Zależą od one od branży i specyfiki jednostki gospodarczej. Bardzo ważne jest, aby firma potrafiła udowodnić zasadność wszystkich tych kosztów podczas ewentualnej kontroli.
Tak więc dokumenty firmowe należy trzymać w jednym miejscu. Najlepiej poukładać je chronologicznie i wpiąć do segregatora. Dodatkowo warto skserować paragony, gdyż w czasem mogą one wyblaknąć i stać się nieczytelne.
Przedsiębiorco, mam nadzieję, że dzięki powyższej wiedzy zwrócisz większą uwagę na porządek w dokumentach firmy i odejmiesz od przychodu wszystkie firmowe koszty, aby zapłacić optymalny podatek, jaki należy się urzędowi.
Faktury (przychodowe i kosztowe)
Faktury przychodowe
Wzór takiej faktury musi zawierać kilka podstawowych danych:
- Numer faktury. Dla niego zarezerwowane jest miejsce u góry dokumentu. Należy pamiętać, aby faktury numerować kolejno, czyli za numerem piętnastym powinien być szesnasty, dalej siedemnasty, itd. Numeracja musi być ciągła z roku na rok. Jeśli np. ostatnia faktura w grudniu miała numer dwudziesty siódmy to kolejna faktura w styczniu następnego roku powinna być dwudziesta ósma.
- Numer organizacyjny przedsiębiorstwa, które sprzedaje produkt lub usługę. Na numer ten składa się dziewięć cyfr, a płatnicy VAT, powinni na końcu tego numeru dopisać skrót MVA.
- Data wystawienia – informuje o tym, do jakiego okresu zakwalifikować przychód. np. data 16.07.2023 zaliczy kwotę faktury do dochodu za 2023 rok i do deklaracji VAT za 4 termin 2023 r.
- Data płatności. Jest ona niezbędna do zarządzania przepływami pieniężnymi (tzw. cash flow). Przedsiębiorca ma obowiązek kontrolowania kto, kiedy i ile płaci. Jeżeli klient spóźnia się z wpłatą, należy wysłać mu przypomnienie.
- Dane sprzedawcy, czyli nazwa firmy i adres informują o firmie wystawiającej fakturę.
- Dane kupującego, czyli imię i nazwisko oraz adres – jeśli klientem jest osoba fizyczna. nazwa firmy oraz adres – jeśli klientem jest podmiot gospodarczy. Najlepiej sprawdzić dane w rejestrze firm (tutaj) wpisując nazwę firmy w rubrykę Finn foretak/selskap. To daje pewność, że na fakturze znajdą się poprawne dane klienta.
- Numer konta bankowego. Klient powinien mieć informację dotyczącą numeru konta, na które ma przelać pieniądze za towar bądź usługę. W przypadku, gdy w firmie odbywa się obrót gotówką, należy posiadać kasę. Urząd podatkowy jednak zwraca szczególną uwagę na to, aby płatności w przedsiębiorstwie miały formę elektroniczną, co przyczyni się do utrzymania porządku w dokumentacji księgowej.
- Opis usługi/towaru. Ważne jest by opis ten, był jak najbardziej szczegółowy.
- Kwota, czyli ile klient musi zapłacić za usługę lub towar. Płatnicy VAT wypisują fakturę z informacjami tj.: wartość netto, wartość podatku VAT (w Norwegii znaczna większość towarów i usług opodatkowana jest 25% podatkiem VAT) oraz wartość brutto. Klient płaci kwotę brutto.
- Dodatkowo na fakturze mogą pojawić się informacje nieobowiązkowe, takie jak numer klienta, czy numer KID do zapłaty.Należy ze szczególną uwagą podchodzić do wystawiania faktur. Na ich podstawie urząd nabiera przekonania co do uczciwości firmy, a nieporządek w dokumentach może sugerować oszustwo. W przypadku braku zapłaty od klienta, firma windykacyjna nie podejmie się ściągania długu, jeśli faktura była wystawiona nieprawidłowo.Na rynku istnieje kilka programów, które umożliwiają darmowe wystawianie faktur. Jednym z nich jest Faktura Solid. Warto skorzystać z dostępnych narzędzi ułatwiających przedsiębiorcy prowadzenie działalności.
Sposób księgowania faktury przychodowej
Aby zaksięgować fakturę przychodową, należy skorzystać z kont o numerach:
- 1500 Kundefordringer – konto rozrachunków z odbiorcami.
- 3000 Salgsinntekt varer, avgiftspliktig – konto przychodów za sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT.
- 2700 Utgående merverdiavgift, høy sats – 25% podatku VAT ze sprzedaży.
Przykład
Firma Pana Kowalskiego wystawiła fakturę VAT za usługę na kwotę 10.000 NOK brutto, czyli 8.000 NOK netto i 2000 NOK VAT (to stawka 25% MVA). Księgowanie takiej faktury sprzedaży będzie wyglądać następująco:
Numer konta księgowego wg planu kont | Wartość (debetbeløp) w NOK | Wartość (Kreditbeløp) w NOK | Numer konta księgowego wg planu kont |
1500 | 10000 / | ||
/ 8000 | 3000 | ||
/ 2000 | 2700 |
Faktury kosztowe
Zadaniem każdego przedsiębiorcy jest sprawdzić czy dane zawarte na fakturze od dostawcy/sprzedawcy są poprawne. Główne pytanie jest takie, czy faktura jest uzasadniona? Czy rzeczywiście zakupiliśmy towar/usługę wymienioną na fakturze?
Jeśli tak, należy zwrócić szczególną uwagę na fakturze na:
- Dane Firmy Przedsiębiorcy, takie jak nazwa, adres i numer organizacyjny, muszą się zgadzać. Norweskie urzędy skarbowe nie patrzą tak rygorystycznie na każdą literkę na fakturze, jak to ma miejsce w Polsce, gdzie każda pomyłka wystawcy musi być skorygowana przy pomocy noty korygującej. W Norwegii dane muszą w sposób jednoznaczny wskazywać na firmę kupującego. W przypadku nieprawidłowej nazwy lub adresu należy poprosić wystawcę faktury o jej poprawienie.
- Kwoty na fakturze, czyli czy wartość zakupu jest taka, jak było ustalone między sprzedawcą a kupującym. Należy też sprawdzić:
- czy kwota brutto jest sumą kwoty netto i VAT-u,
- czy VAT stanowi 25% kwoty brutto (jeśli usługa lub towar obowiązuje taka stawka podatku VAT).
Warto zwrócić też uwagę na termin płatności (aby opłacić ją w tym czasie) oraz na numer konta sprzedawcy (czy jest wpisany na fakturze i czy nie uległ zmianie od ostatniej transakcji).
Sposób księgowania faktury kosztowej
Aby zaksięgować fakturę kosztową, należy skorzystać z kont o numerach:
- 2400 Leverandørgjeld, innland- konto rozrachunków z dostawcami z Norwegii.
- Konto kosztów wg rodzaju (w zależności czego dotyczy faktura kosztowa). W tym przykładzie niech będzie to zakup materiałów budowlanych – konto 4000 Innkjøp varer og halvfabrikata, høy avgiftssats.
- 2710 Inngående merverdiavgift, høy sats- 25% podatku VAT z zakupu.
Przykład
Firma Pana Kowalskiego kupiła materiały budowlane na kwotę 5.000 NOK brutto, czyli 4.000 NOK netto i 1000 NOK VAT (to stawka 25%MVA). Księgowanie takiej faktury kosztowej będzie wyglądać następująco:
Numer konta księgowego wg planu kont | Wartość (debetbeløp)w NOK | Wartość (Kreditbeløp) w NOK | Numer konta księgowego wg planu kont |
/ 5000 | 2400 | ||
4000 | 4000 / | ||
2710 | 1000 / |
Księgowanie faktur kosztowych może stanowić trudność ze względu na dopasowanie numeru konta księgowego wg rodzaju, czego ten koszt dotyczy. Inaczej rejestrować się będzie zakup np. ubrania roboczego, laptopa lub farby do wykonania do usługi. Dlatego ważne jest zapoznanie się z planem kont. Niezwykłe uproszczenie stanowi program księgowy, który ma już wbudowany plan kont.
Księgowość w imporcie i eksporcie
Eksport towarów/usług z Norwegii
Eksport towarów i usług za granicę Norwegii jest zwolniony z VAT. Faktura eksportowa powinna obowiązkowo zawierać zagraniczny adres odbiorcy. Towary i usługi eksportowane do Svalbard i Jan Mayen są również zwolnione z podatku VAT.
Jeżeli cała usługa przeznaczona jest do konsumpcji za granicą, wówczas eksport jest zwolniony z podatku VAT. Jeżeli część usługi jest przeznaczona do użytku w Norwegii całość usługi powinna być opodatkowana VAT.
Niektóre usługi wymienne, które są dostarczane drogą elektroniczną do zagranicznego odbiorcy są również zwolnione z VAT. Przykładem takich usług są: usługi prawne, konsultingowe, reklamowe, telekomunikacyjne itp.
Sprzedaż eksportowanych towarów i usług zazwyczaj księguje się na koncie 3100. Wartość eksportowanych towarów i usług w deklaracji VAT powinna pojawić się w polu 2 i 8.
Ważne: Kupujący w Norwegii powinien na własną rękę dowiedzieć się, czy obowiązuje go podatek VAT w kraju, do którego towar będzie wywożony i w razie potrzeby musi zapłacić ten podatek.
Import towarów i usług do Norwegii.
Import towarów i usług do Norwegii z Krajów EOG oraz UE jest zwolniony z podatku VAT dla firm zarejestrowanych do Rejestru VAT. Natomiast pozostaje obowiązek zgłoszenia wwozu towarów i usług z zagranicy w deklaracji VAT.
Wyjątek ten nie dotyczy osób prywatnych oraz przedsiębiorstw, które nie są płatnikami VAT. W tej sytuacji należy zapłacić VAT od przywiezionych towarów. Trzeba również zadbać o dotrzymanie procedury importu towarów.
Zwykle o pomoc w imporcie towarów możemy zgłosić się do firmy spedycyjnej, która za nas dopełni formalności celnych: wypełni dokument SAD, zgłosi towar w deklaracji celnej oraz w razie potrzeby zapłaci VAT, który następnie należy jej zwrócić. Niektóre firmy spedycyjne dopełniają procedury celnej tak, że kupujący (będący podatnikiem VAT w Norwegii) na Altinn.no otrzymuje kopię deklaracji celnej. Dzięki temu przedsiębiorca wie, jaka powinna być wartość importu wykazana w deklaracji VAT.
Istnieje również możliwość wykonania takiej procedury samemu: na granicy, w lokalnym oddziale celnym lub na poczcie. Oczywiście warto zapoznać się z przepisami prawnymi przed dokonaniem takiej operacji samodzielnie.
Towary importowane z zagranicy ujmujemy w kosztach, kiedy już są dopełnione wszystkie formalności celne.
Należy pamiętać również o dokonaniu obowiązku zgłoszenia importu towarów z zagranicy. W deklaracji VAT wartość towarów powinna się pojawić w części D i G. Pole w którym należy wpisać wartość zależy od kategorii towaru.
Import usług z zagranicy możemy księgować na koncie 6791 – zakup usług z zagranicy. W deklaracji VAT zakup usług z zagranicy powinien się pojawić w polu E i G. W 2020 roku zlikwidowana zostaje ulga 350 NOK na import towarów. Od 1 stycznia dla wrażliwych grup towarów, natomiast dla pozostałych towarów od 1 kwietnia.
Należy pamiętać, że niektóre towary są również obciążone cłem. Więcej informacji na temat importu i eksportu można się dowiedzieć tutaj.
Archiwizacja dokumentów
Na początku warto wyjaśnić, jakie są rodzaje dokumentacji. W literaturze fachowej dokumentacja jest dzielona na dokumentację pierwotną (primærdokumentasjon) oraz dokumentację wtórną (sekundærdokumentasjon). W tabelce poniżej jest skrócona lista najważniejszych dokumentów z jednej i drugiej grupy.
Ogólna zasada jest taka, że dokumentacja pierwotna powinna być przechowywana 5 lat po zamknięciu roku księgowego, natomiast dokumentację wtórną należy przechowywać 3,5 lata od momentu zamknięcia roku księgowego.
Oczywiście od tej reguły są wyjątki: niektóre deklaracje celne, dokumenty prawne na nieruchomości, księgowość projektów, dokumenty powiązanych firmy i obiektów za granicą, dokumentacja kredytowa, oraz dokumentacja księgowa z niektórych branż: firmy działające na norweskim szelfie kontynentalnym, instytucje finansowe i banki, przedsiębiorstwa elektryczne, firmy z branży nieruchomości oraz biura rachunkowe i audytorskie. Dokumenty w wyżej opisanych przypadkach należy przechowywać od 5 do 15 lat w zależności od rodzaju działalności.
Dokumenty mogą być przechowywane w archiwach księgowego, bezpośrednio w przedsiębiorstwie lub mogą być oddane do przechowywania do specjalnej firmy magazynowej. Podmiot odpowiedzialny za przechowywania powinien zapewnić dostęp do dokumentów w razie pojawienia się takiej potrzeby.
A co się dzieje z dokumentami, które zostają po zamknięciu procedury bankructwa firmy? Otóż o tym decyduje syndyk, który prowadzi sprawę. On ma prawo do podjęcia decyzji oddania dokumentów do osób uprawnionych lub zniszczenie dokumentacji, jeżeli nie znajdą się osoby zainteresowane.
Tak więc Przedsiębiorco, zadbaj o porządek w rachunkach i przechowuj te firmowe dokumenty przez wymagany okres.
Jak utrzymać porządek w dokumentach firmy?
Same plusy i zero minusów! Ale jak to wszystko zorganizować? Zaraz wszystko dokładnie zostanie wyjaśnione.
-
- Segregatory – załóż jeden segregator na każdy rok działalności swojej firmy.
- Zakładki w segregatorze – dobrze jest stworzyć następujące zakładki:
- Segregator pracowniczy – jeśli w Twojej firmie zatrudnieni są pracownicy, warto prowadzić osobny segregator na dokumenty związane z pracownikami, czyli np. na zwolnienia lekarskie, umowy o pracę czy też karty pracy.
I co? Proste, prawda?
Warto wiedzieć, że dokumenty księgowe związane z firmą, należy przechowywać przez kilka lat. Szczegółowe informacje znajdziesz tutaj.
Dlaczego warto mieć księgowego?
Jeśli właściciel firmy jest specjalistą w swoim fachu, lubi to co robi i realizuje swoje pasje w pracy, ale nie czuje się mocny w rachunkach i prawnych zagadnienia – warto żeby skorzystał z pomocy w tym zakresie. Zwłaszcza, że dla Polaków, jak i innych imigrantów w Norwegii, często istnieje jeszcze jedna bariera – bariera językowa.
Aby przedsiębiorca mógł poczuć się bezpiecznie na obczyźnie powinien rozpocząć współpracę z doświadczonym księgowym. Jego pomoc nie polega tylko na wprowadzaniu faktur do programu księgowego i wyliczaniu podatków.
Programy księgowe, z jakich korzysta doradca, mają rozbudowaną funkcję generowania raportów, co ułatwia kontrolowanie sytuacji finansowej firmy, a także weryfikację rozrachunków z kontrahentami i urzędami. Rejestry pozwalają ocenić rezultat działalności i to, czy firma zarabia, i czy spełniła założenia. Te informacje warto wykorzystać do tego, aby udoskonalać ofertę – tak, aby dochody przedsiębiorstwa rosły.
Dlatego właściwy dobór firmy rachunkowej, która bezpiecznie poprowadzi przedsiębiorstwo przez zawiłości norweskiej księgowości- jest tak ważny. Z takim doradcą najlepiej jest nawiązać długoterminową współpracę. To zaowocuje brakiem ryzykownych zachowań finansowych, przejrzystością w dokumentach i zachowaniem terminowości w zobowiązaniach i rozliczeniach z urzędami.
Dobry księgowy to także taka osoba, która czasami kwestionuje dokumenty finansowe, które dostarcza przedsiębiorca. Jeśli biuro rachunkowe księguje w kosztach wszystko, nawet prywatne wydatki zatrudnionych lub właścicieli firm, to wiele nieprawidłowości wyjdzie na jaw przy pierwszej kontroli. A natrafienie na ewidentne błędy w księgowości da urzędowi pretekst do kontrolowania poprzednich lat.
Zadaniem takiego doradcy jest całościowe wsparcie działalności przedsiębiorstwa. Profesjonalna firma księgowa pełni rolę partnera i stanowi wsparcie biznesowe, które przynosi obustronne korzyści. Wiele podmiotów niestety ogranicza swoje usługi księgowe jedynie do wypełnienia podstawowych zadań, jakie zleca im firma klienta.
Tych właściwych decyzji – zarówno w wyborze biznesowych partnerów, jak i rzetelnych doradców – życzymy wszystkim Przedsiębiorcom.
FAQ
Nie, jeśli rocznie w twojej firmie odbywa się mniej niż 600 transakcji księgowych.
Możesz wykorzystywać np. excel do prowadzenia księgowości w Norwegii. Nie mniej jednak nie jest to uważane za dobrą praktykę księgową.
Czy mogę odliczyć koszty benzyny i inne koszty związane z samochodem, jeśli w celach firmowych korzystam z prywatnego pojazdu?
W przypadku firmy jednoosobowej można korzystać z prywatnego samochodu. Podstawą do odliczenia będzie kjørebok, czyli książka ewidencji ruchu pojazdu. W przypadku wypełniania tego dokumentu, nie odlicza się już benzyny, a jedynie bramki, promy i parkingi dotyczące podróży służbowych.
Jak prowadzić książkę jazdy?
Książka jazdy, czyli kjørebok, to ewidencja przejechanych kilometrów i na jej podstawie można odliczyć koszty związane z używaniem auta w prowadzeniu działalności gospodarczej. Do książki należy wpisywać datę podróży, jej cel, przejechaną trasę oraz liczbę kilometrów.
Czy muszę zbierać paragony za benzynę, jeśli prowadzę książkę jazdy?
W tym przypadku nie trzeba.
Czy rata kredytu za służbowe auto może być kosztem działalności?
Nie można zaliczyć jako kosztu działalności raty za samochód. Za koszty działalności uważa się odsetki od kredytu oraz amortyzację środka trwałego.
Mam auto w leasingu. Czy mogę wliczyć w koszty raty leasingu?
Tak, opłaty związane z leasingiem są kosztem dla firmy.
Czy podatek roczny (Årsavgift) za auto mogę ująć w kosztach?
Tylko jeśli w firmie auto stanowi środek trwały.
Kupiłem maszynę za 30 000 NOK i liczyłem, że mój dochód będzie mniejszy o tę kwotę. Mój księgowy powiedział, że nie zaksięgował tego zakupu jednorazowo. Nie rozumiem, co to znaczy.
Zakup o wartości powyżej 30 000 NOK nie rozlicza się w kosztach od razu w całości. Tak drogie urządzenie musi być amortyzowane przez kilka lat. Stawka amortyzacji zależy od rodzaju maszyny (sprawdź tutaj).
Czy prowadzenie ewidencji środków trwałych zawsze jest konieczne?
Tak, trzeba ewidencjonować środki trwałe, do których należy wyposażenie biura, maszyny, komputery i wszystkie narzędzia.
Czy prywatny telefon z firmowym abonamentem można wliczyć w koszty działalności?
Jeśli telefon był używany w celach związanych z prowadzoną działalnością, to koszty tych połączeń będą kosztem firmy. Trudno jest wyodrębnić które rozmowy dotyczyły spraw prywatnych, a które firmowych. Dlatego urząd przyjął kwotę 4392 NOK, którą należy na koniec roku wycofać z kosztów.
Wynajmuję dwa mieszkania, w jednym z nich mam biuro. Czy koszty czynszu i prądu w mieszkaniu można wliczyć w koszty firmy?
Do takich kosztów można zaliczyć opłaty za czynsz i prąd w mieszkaniu, w którym faktycznie prowadzona jest działalność.
Moje biuro znajduje się w mieszkaniu, w którym mieszkam. Wydzieliłem jeden pokój do pracy, korzystam z prądu na potrzeby firmy. Jak mogę odliczyć ten koszt?
Są dwa sposoby odliczeń:
– maksymalnie 2 050 NOK (jako hjemmekontor). To jest standardowa kwota, która nie wymaga posiadania żadnych faktur
lub
– proporcjonalnie. Np. jeśli mieszkanie ma 50 m2, a pokój, w którym mieści sie biuro ma 10m2. Można wtedy odliczyć 20% wszystkich kosztów mieszkania (za czynsz, prąd itp.).
Czy ponoszę jeszcze jakieś opłaty za pracownika oprócz jego wypłaty?
Dodatkowo trzeba za niego opłacić Arbeidsgiveravgift, Pensjonskostnader, Yrkesskadeforsikring, kurs BHP, zapewnić ubranie robocze itp.
Na jakim koncie zaksięguję niewypłacone wynagrodzenia dla pracowników?
2930 Skyldig lønn.
Księgowy każe mi otworzyć Skattetrekkskonto. Po co mi kolejno konto bankowe?
Będzie ono służyć do zabezpieczenia zaliczki na podatek dochodowy za pracownika. Zaliczkę płaci się co dwa miesiące, dlatego co miesiąc trzeba odkładać odpowiednią kwotę na to konto, aby w odpowiednim czasie zrobić opłatę do urzędu.
Jestem właścicielem firmy i czasem wyjeżdżam służbowo na cały dzień. Czy przysługują mi jakieś diety?
Osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, przysługuje w takiej sytuacji odliczenie na podstawie udokumentowanych kosztów wyżywienia i zakwaterowania.
Mam firmę budowlaną. Kupiłem laptop. Czy może on być kosztem w mojej firmie?
Jeśli będziesz go używać na potrzeby firmy – to tak. Ważne, żeby udowodnić zasadność poniesionych kosztów przez urzędem podczas ewentualnej kontroli, że jest on niezbędny do uzyskania przychodu.
Czy mogę sobie odliczyć koszty dojazdów do pracy?
Wydatki te można odliczyć w zeznaniu rocznym. Jednak nie stanowią one kosztów do odliczenia w firmie.
Nie udało mi się założyć firmowego konta. Czy mogę płacić za materiały oraz wynagrodzenie pracownikom gotówką?
Tylko do 10.000 NOK w ciągu roku. Wartość powyżej tego limitu nie będzie stanowić kosztów w firmie.
Czasem mylą mi się karty bankowe, za wydatki firmowe zapłacę prywatną kartą a firmową za prywatne zakupy. Czy to wielki błąd?
W spółce nie można tak robić. Natomiast w firmie jednoosobowej jest to możliwe. Każda transakcja na koncie firmowym musi być zarejestrowana w programie księgowym, żeby saldo Bankinnskudd (o numerze 1920 wg planu kont) było takie samo jak na wyciągu bankowym. Ważne, żeby w sytuacji realizacji opłat z konta prywatne za faktury kosztowe, poinformować o tym zdarzeniu księgowego.
Spółka kupiła samochód. Czy zaznaczam gdzieś w programie księgowym ten zakup?
Tak, środki trwałe księguje się na kontach zaczynających od cyfry 1. Auto wykazuje się na koncie 1230.
Jestem właścicielem spółki. Jak mogę robić sobie wypłaty?
Udziałowcy nie mogą wypłacać sobie środków kiedy tylko chcą. Powinni otrzymywać wynagrodzenie na zasadzie zatrudnienia (jak pracownik w spółce), styrehonorar (czyli wynagrodzenie akcjonariuszy) lub przez dywidendę.
Importuję z Polski towary o drobnej wartości. Czy wszystko należy zgłaszać na granicy?
W 2020 roku zostaje zlikwidowana ulga 350 NOK na import. Od 1 stycznia na towary wrażliwe, natomiast od 1 kwietnia na pozostałe towary.
Szukam informacji o zasadach importu towarów do Norwegii. Gdzie je znaleźć?
Stawki celne obowiązujące przy imporcie towarów do Norwegii należy każdorazowo ustalać w norweskim urzędzie celnym (www.toll.no).
Czy mogę zaksięgować fakturę z polski za zakup materiałów?
Tak, ale tylko jeśli była przeprowadzana właściwie procedura celna i wypełnione zostały wszystkie dokumenty celne.
Ostatnio otrzymałem giro na 500 NOK od RVO. Mój norweski księgowy powiedział, że muszę zapłacić tę kwotę, jednak nie rozumiem co to jest?
Tak, Pana księgowy ma rację. Jest to obowiązkowa opłata dla firm branży budowlanej. Program regionale verneombud (RVO) obejmuje wszystkie podmioty prowadzące działalność w zakresie prac budowlanych, w tym przedsiębiorców indywidualnych. Ma on na celu poprawę bezpieczeństwa w tej branży. Przedstawiciele RVO składają niezapowiedziane wizyty na budowach oraz informują o niezbędnych przepisach w zakresie prac budowlanych.
Kwota 500 NOK jest kwotą minimalną do zapłaty dla firm bez pracowników. W przypadku zatrudnienia pracowników, opłata wzrasta proporcjonalnie do liczby zatrudnionych. Nie wlicza się tu pracowników, którzy pracują w administracji firmy lub usług, które podlegają innym branżom niż budownictwo. Opłata wynosi obecnie 0,05% wynagrodzenia brutto (pracowników budowlanych oraz właściciela firmy, jeśli również pracuje na budowie) obliczonego na podstawie rachunków z poprzedniego roku.
Sposób wyliczenia można znaleźć na stronie: https://rvofond.no/ba/rvo-avgiften
Czy mogę ująć w kosztach znaczki pocztowe?
Tak, jeśli znaczki były wykorzystane w firmie.
Co zawiera norweska faktura?
Na fakturze powinny znajdować się następujące informacje:
– numer faktury,
– numer organizacyjny przedsiębiorstwa, wraz z oznaczeniem, czy jest ono płatnikiem VAT,
– data wystawienia faktury,
– data płatności,
– dane sprzedawcy,
– dane kupującego,
– numer konta bankowego sprzedawcy,
– cena i opis towaru lub usługi.
Jakie wymogi muszę spełnić, aby zacząć wystawiać faktury?
Przede wszystkim firma musi zostać zarejestrowana w Brønnøysundregistrene. Przedsiębiorca otrzyma potwierdzenie rejestracji firmy wraz z nadanym numerem organizacyjnym, który musi pojawić się na każdej fakturze. Po udanej rejestracji firmy, należy założyć firmowe konto bankowe. Po dokonaniu tych formalności można rozpocząć działalność i wystawić pierwszą fakturę.
Czy po nowym roku muszę zacząć numerować faktury od początku?
Nie, numerację faktur należy kontynuować. Jeśli w starym roku ostatnia wystawiona faktura mała numer 585, to pierwsza faktura w nowym roku powinna mieć numer 586.
Czy jest możliwe, aby osoba bezrobotna, posiadająca pozwolenie na pracę oraz kartę podatkową, mogła wystawiać faktury bez posiadania własnej firmy w Norwegii?
Faktury mogą wystawiać tylko podmioty posiadające norweski numer organizacyjny. Najprostszym sposobem na uzyskanie takiego numeru jest założenie firmy jednoosobowej tzw. Enkeltpersonforetak. Założenie tego rodzaju działalności jest bezpłatne, nie wymaga też posiadania kapitału własnego. Do kwoty 50 tysięcy koron nie trzeba też płacić VAT-u, więc prowadzenie takiej firmy nie będzie skomplikowane.
Czy mogę odliczyć sobie VAT od każdego kosztu?
Nie, są takie wydatki, z których nie można odliczyć podatku w deklaracji VAT, np. za hotel, za jedzenie ani za koszty reprezentacji.
Kiedy będę mógł wystawić fakturę z VAT?
W momencie kiedy firma zostanie zarejestrowana w Rejestrze VAT.
Jeśli zatrudniam 5 lub więcej pracowników, czy mam obowiązek rejestracji do Foretaksregistret?
Tak.
Gdzie mogę sprawdzić ile zaliczki zapłaciłem w roku bieżącym?
Tą informację można sprawdzić na altinn.no w formularzu Mine krav og betalinger.
Jeżeli się okaże na koniec roku, że zapłaciłem za mało zaliczek, do kiedy mam uregulować należność?
Jeżeli przedsiębiorca chce uniknąć odsetek karnych to powinien dopłacić podatek do 31 maja następnego roku.
Jak mogę wyliczyć podatek od dochodu 970 000 NOK?
Podatek dochodowy w Norwegii w 2021 roku wynosi 22%, lecz większy dochód opodatkowany jest wyższymi stawkami.
Oto jak wyliczyć podatek, jeśli ktoś ma dochód 970 000 NOK w ciągu 2021 roku:
184 800 * 22% + (260 100 – 184 800) * (22% + 1,7%) + (651 250 – 260 100) * (22% + 1,7% + 4%) + (970 000 – 651 250) * (22% + 1,7% + 4% + 13,2%) = podatek do zapłaty.
Zatrudniam 25 pracowników i mam duże dochody. Czy ktoś musi weryfikować księgowania w mojej firmie?
Jeden z warunków dotyczący liczby zatrudnienia jest spełniony. Jeśli obroty roczne firmy wynoszą więcej niż 5 mln kr to niezbędne będzie sprawdzenie bilansu oraz rocznych sprawozdań z działalności gospodarczej przez biegłego rewidenta.
Ciągle przypominam moim klientom o niezapłaconych fakturach. Kosztuje mnie to wiele nerwów i opłaty pocztowe. Czy mogę klientów obciążyć za koszty przesyłki?
Tak, w 2020 roku za wysłanie inkassovarsel do klienta, który zalega z zapłatą za fakturę, dolicza się dodatkowa opłata – purregebyr 35 NOK. Można też doliczyć odsetki za spóźnienie w opłacie.
Jak długo muszę zachować faktury mojej firmy?
Dokumentacja firmowa, tj. faktury przychodowe i kosztowe powinny być przechowywane 5 lat po zamknięciu roku księgowego.
Co się dzieje z dokumentami, które zostają po zamknięciu procedury bankructwa firmy?
O tym decyduje syndyk, który prowadzi sprawę. On ma prawo do podjęcia decyzji oddania dokumentów do osób uprawnionych lub zniszczenie dokumentacji, jeżeli nie znajdą się osoby zainteresowane.
Czy można urzędową korespondencję odbierać poprzez portal Altinn?
Owszem. Chęć odbierania korespondencji drogą elektroniczną należy zgłosić wypełniając na portalu Atinn.no – formularz RF-1299. Powiadomienia o nowych wiadomościach będą wysyłane na adres e-mail podany przy rejestracji.
187 odpowiedzi na artykuł "Księgowość w Norwegii"
- https://meritu.no/
- https://norwegiaconsulting.pl/
-https://quali.no/
2066 JESSHEIM
-https://norwegiaconsulting.pl/
Pytanie konkretnie dotyczy importu jako firma zarejestrowana do MVA- co zrobić w przypadku gdy duża firma transportowa- logistyczna wystawia fakturę podatkową 25% na osobę prywatną zamiast na firmę, księgowość tego nie zauważy a faktury do przewoźnika są opłacane?