BEZPIECZEŃSTWO W PRACY

Wielu norweskich pracodawców zapomina o tym, że wymaga się od nich stworzenia bezpiecznego środowiska pracy dla swoich pracowników. Nakazuje to Kodeks Pracy (Arbeidsmiljøloven). Dopiero wypadek przy pracy albo kontrola norweskiego urzędu Arbeidstilsynet przypomina właścicielom firm lub kierownikom, jak bezpieczeństwo i higiena pracy jest istotnym wymaganiem.

Ta zakładka ma na celu uzmysłowić Tobie, jako pracodawcy, że przeprowadzenie kursu BHP jest niezbędne, aby przygotować się do tej roli i uświadomić swoich pracowników o zagrożeniach na ich stanowiskach, zanim zrobią sobie krzywdę, lub zanim firma otrzyma karę po kontroli.

Gdy chcesz zostać pracodawcą lub zleceniodawcą (dla innych firm, które będą świadczyć dla Ciebie usługi jako podwykonawcy) musisz najpierw sam uzyskać wiedzę z zakresu BHP, aby potem móc ją przekazać pracownikom. Nie wystarczy zapoznać się z całym Kodeksem Pracy. W Norwegii istnieje jeszcze wiele zasad specyficznych dla różnych branż. Przyswojenie całej tej wiedzy zajęłoby mnóstwo czasu, który Ty, Przedsiębiorco, mógłbyś spożytkować na zarabianie pieniędzy. Kursy HMS dla pracodawców mają na celu zapoznanie z podstawami w zakresie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska, zgodnie z prawem i na podstawie wytycznych Inspekcji Pracy. Dodatkowo kursy HMS wskazują źródła, gdzie znajdziesz więcej informacji na ten temat. Możesz skorzystać z wiadomości związanych z Twoją branżą lub które Twoim zdaniem są przydatne. Nie sposób jest nabyć całą wiedzę na temat BHP, gdyż to bardzo obszerny temat. Szkoda czasu właścicielowi firmy gastronomicznej na uczenie się np. o zagrożeniach podczas usuwania azbestu, a przedsiębiorcy z branży budowlanej o wymaganym oświetleniu dla szwaczki. Liderzy firm powinni znać ogólne zasady BHP np. o normach dotyczących czasu pracy lub jakie mają obowiązki jako pracodawcy.


Zatem Przedsiębiorco już wiesz, że zanim zatrudnisz pierwszego pracownika, lub podejmiesz współpracę z podwykonawcą, musisz przejść szkolenie w zakresie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Takie szkolenie zazwyczaj potwierdzane jest dyplomem. Podczas kontroli z Arbeidstilsynet pokazujesz dowód ukończenia kursu HMS. Jednak dla Twojego pracownika ten kawałek papieru jest mało istotny. Dla niego najważniejsze jest zastosowanie w praktyce zdobytej na kursie wiedzy. Stwórz mu bezpieczne środowisko pracy. Możesz się przygotować do tego, zanim zatrudnisz pierwszego pracownika.

Kodeks Pracy Arbeidsmiljøloven
Lov om arbeidsmiljø, arbeidstid og stillingsvern mv. (arbeidsmiljøloven) (Ustawa o środowisku pracy, czasie pracy, ochronie zatrudnienia i in.) - to najważniejsze źródło wiedzy. Obowiązuje wszystkie przedsiębiorstwa, które zatrudniają pracowników (za wyjątkiem żeglugi, łowiectwa i rybołówstwa).

Ustawa określa wymagania i sposób działania na rzecz poprawy warunków pracy. Trudno jest w ustawie opisać szczegółowo wymagania dot. bezpieczeństwa dla indywidualnej firmy, dlatego prawo podaje kryteria uznaniowe. Wskazuje czynniki, które należy uznać zarówno indywidualnie jak i zbiorowo dla ewentualnego wpływu na zdrowie oraz dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne pracowników.


Hjemmelsregisteret
Jest to przegląd prawny dla różnych rodzajów działalności. Możesz skorzystać z rejestru, by znaleźć przepisy obowiązujące w Twojej branży.

Forskrift om unntak fra arbeidsmiljøloven for visse typer arbeid og arbeidstakergrupper
Tu znajdują się informacje dla różnych typów prac i pracowników (obejmuje zakresem wyjątki).

Forskrift om arbeidsmiljølovens anvendelse for personer som ikke er arbeidstakere
Tu znajdują się informacje dla osób, które nie są pracownikami.

Pracodawca zobowiązany jest do:

• zapewnienia, że przepisy zawarte w mocy ustawy Arbeidsmiljøloven są w firmie spełnione i przestrzegane,
• odbycia szkolenia BHP (§ 3-5),
• organizowania działalności tak, żeby zapewnić pracownikom bezpieczne środowisko pracy,
• wykrywania i rejestrowania zagrożeń istniejących w środowisku pracy,
• oceniania ryzyka powstania szkód na zdrowiu oraz wypadków,
• inicjowania, przeprowadzania działań oraz przeznaczania środków mających na celu zapobieganie i ograniczanie ryzyka,
• usuwania błędów, niedociągnięć oraz stałej pracy nad zmniejszeniem ryzyka oraz zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników,
• dopilnowania, by wszyscy pracownicy zapoznali się z ryzykiem wypadków i zagrożeniami zdrowotnymi w miejscu pracy oraz otrzymali odpowiednie szkolenie i in. (aml. § 3-2). Jeżeli to konieczne, powinno się zapewnić pracownikom odpowiednie sprzęty ochronne,
• współpracy z ośrodkami świadczącymi usługi zdrowotne, jeśli w firmie występują warunki zwiększonego ryzyka. § 3.3.

Pracownik jest zobowiązany do:

• korzystania z wymaganego sprzętu ochronnego i współpracy, w celu zapobiegania wypadkom,
• natychmiastowego powiadomienia o niebezpieczeństwach i uchybieniach w miejscu pracy,
• przerwania pracy, jeżeli pracownik uważa, że niebezpieczne jest ją kontynuować,
• zgłaszania molestowania i dyskryminacji w pracy,
• informowania o kontuzjach / chorobach spowodowanych pracą,
• poinformowania pracodawcy o zwolnieniu lekarskim, aby mógł dopełnić wszystkich formalności i opracować plan organizacji pracy,
• angażowania się w dialog z pracodawcą,
• stosowania się do instrukcji wydanych przez Inspekcję Pracy.

Zapewnienie i funkcjonowanie firmy wg zasad Arbeidsmiljøloven należy do kompetencji kierowników lub pracowników nadzoru. Pracownikom, którzy są odpowiedzialni za kierowanie i kontrolowanie innych pracowników, pracodawca powinien zapewnić zdobycie niezbędnej wiedzy do sprawowania nadzoru nad pracami wykonywanymi w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy (§ 3-2).

W większych firmach przedstawiciel ds. BHP powinien być na każdej zmianie (w przypadku pracy w systemie rotacyjnym).


Przedstawiciel BHP dba w szczególności żeby:

• maszyny, urządzenia techniczne, substancje chemiczne i procesy technologiczne nie zagrażały pracownikom,
• urządzenia ochronne oraz sprzęt ochrony osobistej podano w odpowiednich ilościach, żeby był łatwo dostępny i w dobrym stanie,
• pracownicy otrzymali niezbędne instrukcje, praktyki i szkolenia,
• praca była tak zorganizowana, że ​​pracownicy mogą wykonywać prace w zakresie BHP w świadomy sposób,
• raporty z wypadków przy pracy były zgodnie z ustawą § 5-2.

Pracodawca powinien znać normy związane z warunkami fizycznymi, chemicznymi i psychofizycznymi w miejscu pracy. Dzięki tej wiedzy może zapewnić swoim pracownikom bezpieczne środowisko pracy.

W różnych branżach istnieją różne zagrożenia. Dlatego warto spisać ryzyka występujące na danym stanowisku. Ocena ryzyka zawodowego jest dobrym narzędziem, aby uzyskać obraz zagrożeń i problemów w firmie. Stanowi też szkolenie oraz przydatną informację do uwrażliwienia pracowników na źródła ryzyka. Opis zagrożeń może mieć wiele form, ważne, żeby był czytelny dla pracodawcy i pracownika.

W kolejnym rozdziale przedstawiamy jedną z nich.

Ocena ryzyka zawodowego może być przeprowadzona w czterech etapach. Wszystkie kroki opisane w dokumencie powinny mieć odzwierciedlenie w praktyce. Jeśli źródła ryzyka są rozległe i skomplikowane, warto poszukać w zewnętrznych materiałach np. medycyny pracy, aby je prawidłowo sklasyfikować i ocenić.


Krok 1: Znajdź źródła ryzyka
Należy pomyśleć o zagrożeniach występujących w miejscu pracy, zapisać je oraz zrobić przegląd działań firmy i pomieszczenia. Trzeba przeanalizować:

• Co może powodować choroby lub urazy?
• Co może pójść nie tak?

Wiele niebezpieczeństw będzie oczywistych i łatwo zauważalnych.

Źródła ryzyka wymagają:

• Konsultacji z pracownikami i przedstawicielami bezpieczeństwa. Oni mogą zauważyć źródła ryzyka, które nie są od razu widoczne, choć używane w codziennej pracy.
• Zapoznania się z instrukcjami producenta sprzętu roboczego lub z danymi technicznymi.
• Oznakowania zagrożenia lub charakterystyki substancji chemicznych.
• Spisania chorób związanych z pracą.
• Sporządzenia sprawozdania z wypadków i urazów.

Rodzaje ryzyka będą inne w różnych firmach, w zależności od tego, w jakiej branży działa i czym się zajmuje. Mogą to być urazy, upadki, hałas, konflikty, związki chemiczne, niebezpieczne maszyny, itd.

Krok 2: Co może się wydarzyć i na ile jest to prawdopodobne? Jak poważne są konsekwencje?
Jakie będą konsekwencje, jeśli coś złego się wydarzy? Należy przejść przez różne źródła ryzyka. Niektóre efekty będą bardziej poważne niż inne.


Komu może stać się krzywda?
Należy ocenić komu może stać się krzywda od źródła zagrożenia. Nie jest konieczne, aby wymieniać ludzi po imieniu. Trzeba patrzeć na nich jako na grupę osób, które wykonują określone zadanie - np. sprzątaczki, spawaczy, pracownicy opieki, personel biura itd.

Ryzykiem może być objętych więcej osób niż wynosi grupa wykonująca zadanie. Na przykład, jeśli pracownik nawozi rośliny opryskiem, ma również wpływ na inne osoby będące w pobliżu.

Szczególną ochroną objęci są:

• młodociani pracownicy,
• kobiety w ciąży oraz matki karmiące,
• pracownicy z niewielkim doświadczeniem,
• pracownicy z innych przedsiębiorstw (przypadkowi pracownicy, podwykonawcy),
• wezwani do naprawy technicy,
• goście / przechodnie.

Jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka?
Należy rozważyć każde źródło ryzyka w warunkach, w jakich wystąpienie szkody jest prawdopodobne. Analiza będzie dotyczyć pytań: Czy ryzyko ma charakter ciągły, czy może wystąpić tylko w niektórych sytuacjach?

Możliwy jest podział prawdopodobieństwa:

• Często się zdarza (zdefiniuj co masz na myśli przez często: Czy to raz w tygodniu?).
• Rzadko się zdarza (zdefiniuj co masz na myśli przez rzadko: Czy np. może wystąpić raz do roku?).
• Mało prawdopodobne (zdefiniuj co masz na myśli, np.: Czy to jest raz na dwa lata?).
• Bardzo mało prawdopodobne (zdefiniuj co masz na myśli przez bardzo mało prawdopodobne: Czy to w ogóle może się nie zdarzyć?)

Krok 3: Co możemy zrobić, aby temu zapobiec?
Skoro znane są już źródła zagrożeń i prawdopodobieństwo ich wystąpienia, należy teraz poszukać odpowiedzi na pytania:

• Co można zrobić, aby temu zapobiec?
• Co można zrobić, aby ograniczyć szkody, gdyby one wystąpiły?

Być może są już podjęte środki ostrożności, ale są one niewystarczające. Co można zrobić więcej? Należy przejrzeć jeszcze raz listę ze źródłami ryzyka i zadać pytania:

• Czy jest możliwe, aby całkowicie wyeliminować ryzyko?
• Co może być wykonane w celu zmniejszenia ryzyka, tak żeby było ono mało prawdopodobne?
• Co można zrobić, aby zmniejszyć skutki, jeśli coś złego się dzieje?
• Czy zastosowano się do przepisów prawnych?
• Czy postępuje się zgodnie z uznanymi normami branżowymi, standardami i dobrymi praktykami?
• Czy w firmie są zapewnione odpowiednie informacje, instrukcje i szkolenia?

Przy każdym ze źródeł ryzyka należy zapisać odpowiednie środki zmierzające do wyeliminowania go lub ograniczenia.

Krok 4: Pomiar i dalsze prace
Mając przegląd źródeł zagrożenia, prawdopodobieństwo i sposoby ich zapobiegania, należy systematycznie badać, czy prace nad poprawą bezpieczeństwa przynoszą rezultaty. Niektóre rodzaje ryzyka wymagają więcej środków oraz długotrwałego planowania.


Ważne jest ustalenie kolejności działań. Rozpoczyna się od wyeliminowania najgroźniejszych, najczęściej występujących, najbardziej znaczących dla zdrowia pracowników i dla mienia firmy. Środki, które są proste, szybkie i niedrogie powinny być również traktowane priorytetowo. Nie ma żadnego powodu, aby rozkładać je w czasie. Oceny ryzyka nie wypełnia się raz na zawsze. Należy ustalić nowy termin przeglądu. Następnie przejść przez spis ryzyka ponownie i dokonać zmian w razie potrzeby.

• Czy zrobione zostały wszystkie czynności w sprawie poprawy bezpieczeństwa, jakie były zaplanowane?
• Czy efekty są takie jak oczekiwano?
• Czy podjęte środki okazały się wystarczające, czy można było zrobić coś więcej lub coś innego?
• Czy od ostatniego czasu w pracy nastąpiły zmiany?

Kolejna ocena ryzyka może wykazać nowe źródła niebezpieczeństwa. Należy je także uwzględnić w opisie.


Matryca źródeł zagrożeń (Grovmatrise)
Źródła zagrożeń należy wypisać w Matrycy (Grovmatrise) poziomo. Może to być wydarzenie lub warunek wystąpienia. Pionowo wypisuje się etap wystąpienia, miejsce, funkcję lub budowę.

Poniżej przykład: zagrożenie wadliwym sprzętem elektrycznym w podziale na miejsce wystąpienia.

• X - zaznacza się, gdy ma znaczenie dla ryzyka,
• O - zaznacza się, gdy może mieć znaczenie dla ryzyka.

Arkusz analizy zagrożeń (Analyseskjema) i Diagramu oceny ryzyka (Risikodiagram)
Na tej podstawie należy wypełnić Arkusz analizy zagrożeń, korzystając z poniższego Diagramu oceny ryzyka.

Prawdopodobieństwo
Prawie pewne	5	6	7	8
Prawdopodobne	4	5	6	7
Średnie	3	4	5	6
Małoprawdopodobne	2	3	4	5
	Małe	Średnie	Poważne	Katastrofalne
Konsekwencje

Analiza ryzyka ma na celu przewidzieć przyszłe wydarzenia. Gdy zagrożenie jest zauważone, może być wyeliminowane. Diagram stanowi podstawę do ustalania priorytetów, którym ryzykiem trzeba zająć się najpierw. Należy jednak być ostrożnym, aby nie przypisywać wyższego poziomu zagrożenia niż faktycznie istnieje.

Badanie odbywa się w różny sposób w różnych miejscach. Powyższy diagram stanowi przykład, jak zrobić analizę na tablicy 4 x 4, czyli cztery poziomy do oceny ryzyka w oparciu o prawdopodobieństwo i konsekwencje. Istnieją również inne diagramy np. 3 x 3 lub 5 x 5.

Konsekwencja może być: - katastrofalna = 4 - poważna = 3 - średnia = 2 - mała = 1

Prawdopodobieństwo może być: - Prawie pewne = 4 - prawdopodobne = 3 - średnie = 2 - mało prawdopodobne = 1

Należy w ocenie ryzyka ustalić samemu co znaczą pojęcia: prawie pewne, prawdopodobne, średnie i małe (np. kilka razy w ciągu roku lub raz na 10 lat).


Poniżej przykład Arkusza analizy zagrożeń (Analyseskjema).


Analizę możemy prowadzić z poziomu:
A: szkody dla ludzi,
B: szkody dla środowiska,
C: ekonomicznych strat/straty materialne.

Źródło ryzyka oznaczone zostało jako 1.1 gdyż w Matrycy źródeł zagrożeń (Grovmatrise) miało numer 1 poziomo i numer 1 pionowo.

Pod względem zagrożenia będzie ono miało prawdopodobieństwo wystąpienia: prawdopodobne i poważne konsekwencje. Dlatego w Diagramie oceny ryzyka (Risikodiagram) zagrożenie nr 1.1 będzie znajdowało się w tym punkcie:


Plan działania (Handlingsplan)
Pozostaje tylko wypełnić plan zmniejszenia/wyeliminowania ryzyka. Oto przykład wypełnienia druku:


Należy przedstawić plan działania podając termin realizacji oraz osoby odpowiedzialne. Można także wstępnie wycenić koszt działania w oparciu o zalecenia.

Istnieją specjalne zasady, kiedy i w jaki sposób kontrola środków ochrony pracownika może być wykonana. Jest o tym mowa w przepisach § 9.1 i § 9.2. Na rynku norweskim są firmy, które świadczą usługi tworzenia Internkontroll dostosowanych do konkretnego przedsiębiorstwa. To znaczny koszt, szczególnie dla małego przedsiębiorcy. Jeśli w Twojej firmie występuje znaczna ilość zagrożeń - warto zainwestować w taki indywidualny dokument. Procentuje to kontrolą nad bezpieczeństwem oraz daje jasny obraz zagrożeń dla pracowników.

Firmy, gdzie istnieje mniejsze ryzyko, mogą zaopatrzyć się w standardowy Internkontroll za niewielką cenę. Ten druk wyjaśnia najważniejsze zagadnienia i pozwala wypełniać go na własne potrzeby.

Nasz kurs BHP zawiera dokument Internkontroll do wydrukowania. Po zakończeniu szkolenia kursant ma możliwość skorzystania z materiałów, które uzna za pomocne w swojej branży.
Sprawdź

Na kursach BHP poruszany jest też temat zatrudnienia. Omawia się niezbędną dokumentację i rodzaje stosunku pracy. Wspomina się o zagadnieniach związanych z czasem pracy, urlopami, przerwami i nieobecnościami. Szkolenie obejmuje także tematy związane z dyskryminacją i mobbingiem. Pokazuje również jak zakończyć współpracę z pracownikiem. Te informacje są niezwykle istotne szczególnie dla początkujących pracodawców. Pokazują im ile obowiązków niesie ze sobą zatrudnienie pracownika. Pozwala ocenić koszty pracownika i przeanalizować korzyści. W wyniku takich analiz często okazuje się, że do wykonania drobnych prac bardziej opłaci się skorzystać z pomocy pracowników zatrudnionych przez agencję pracy lub podwykonawcy, który ma własną firmę i wystawi za swoją pracę fakturę.

Więcej informacji na temat zatrudnienia pracowników znajdziesz w naszej zakładce Firma w Norwegii w części Pracownik w firmie.

Należy pamiętać, że Kodeks Pracy Arbeidsmiljøloven określa wymagania i kryteria uznaniowe. Nie opisuje szczegółowych wymagań dla indywidualnych firm. Dlatego ważne jest, abyś zapoznał się z regułami dla Twojej branży.

Pracodawco, mamy nadzieję, że ten artykuł przypomniał Ci, jak ważne jest bezpieczeństwo w środowisku pracy, które tworzysz dla swoich pracowników. Nie czekaj, aż wydarzy się wypadek lub Arbeidstilsynet skontroluje warunki pracy w Twojej firmie. Jak najszybciej zapoznaj się z wiedzą o BHP. Pamiętaj, że jeśli zatrudniasz choć jednego pracownika, masz obowiązek przejść kurs HMS dla daglig leder'a oraz razem z pracownikami wprowadzać systematyczną pracę z HMS w firmie.